Stal jest to stop żelaza z węglem przy czym zawartości węgla nieprzekracza 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie. Im większa zawartość węgla, a w konsekwencji udział twardego i kruchego cementytu, tym większa twardość stali, węgiel w stalach niskostopowych wpływa na twardość poprzez wpływ na hartowność stali, im większa zawartość węgla tym dłuższy czas jest potrzebny do przemiany perlitycznej.
Oprócz żelaza i węgla stal zawiera również inne składniki (chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan, tlen, azot, siarka oraz wtrącenia niemetaliczne, głównie tlenków siarki, fosforu)
Stal otrzymujemy z surówki, która nadaje się po skrzepnięciu do przeróbki plastycznej na gorąco lub na zimno w celu nadania odpowiedniego kształtu użytkowego czyli konkretnego wyrobu hutniczego – wlewki, pręty okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, rury okrągłe, profile zamknięte i otwarte (płaskowniki, kątowniki, ceowniki, teowniki, dwuteowniki), blachy.
Ze względów praktycznych klasyfikacji gatunków stali dokonuje się zgodnie z PN-EN 10020:1996 według składu chemicznego oraz wg ich zastosowania i własności mechanicznych lub fizycznych.
Ze względu na skład chemiczny (rodzaj i udział składników stopowych):
Ze względu na procentową zawartość węgla i strukturę wewnętrzną:
Ze względu na stopień czystości:
-
- zwykłej jakości
- wyższej jakości
- najwyższej jakości
Ze względu na zastosowanie:
Rodzaj stali |
Gatunki stali wg norm |
|||
PN/BN |
DIN |
EN |
W.NR |
|
Do nawęglania |
15H |
17Cr3 |
17Cr3 |
– |
20H |
20Cr4 |
– |
– |
|
16HG |
16MnCr5 |
16MnCr5 |
1.7131 |
|
20HG |
20MnCr5 |
20MnCr5 |
1.7147 |
|
15HGM |
– |
(18CrMo4) |
– |
|
18HGM |
– |
(18CrMo4) |
– |
|
15HN |
15CrNi6 |
17CrNi6-6 |
– |
|
18H2N2 |
– |
– |
1.5920 |
|
17HNM |
17CrNiMo6 |
17CrNiMo6 |
– |
|
20HNM |
(21NiCrMo2) |
20NiCrMo2-2 |
1.6623 |
|
Niestopowa konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia |
StOS |
St33 |
S185 |
1.0035 |
St3S |
Rst37-2 |
S235JR |
1.0037 |
|
St3W |
St37-3 |
S235J2G3 |
1.0166 |
|
St5/Mst5 |
St50-2 |
E295 |
1.0050 |
|
St6/Mst6 |
St60-2 |
E335 |
1.0060 |
|
St7/Mst7 |
St70-2 |
E360 |
1.0070 |
|
18G2A |
St52-3 |
S355J2 |
1.0577 |
|
Stopowa konstrukcyjna do ulepszania cieplnego i hartowania powierzchniowego |
20HGS |
– |
– |
– |
25HM |
25CrMo4 |
25CrMo4 |
1.7218 |
|
30HM |
34CrMo4 |
34CrMo4 |
– |
|
34HNM |
34CrNiMo6 |
34CrNiMo6 |
1.6582 |
|
35HGS |
– |
– |
– |
|
35HM |
34CrMo4 |
34CrMo4 |
1.7220 |
|
36HNM |
36CrNiMo4 |
36CrNiMo4 |
1.6511 |
|
40H |
41Cr4 |
41Cr4 |
1.7035 |
|
40HM |
42CrMo4 |
42CrMo4 |
1.7225 |
|
Niestopowa do utwardzania powierzchniowego i ulepszania cieplnego |
35 |
C35, Ck35 |
C35 |
1.0501 |
40 |
C40 |
C40 |
1.0511 |
|
45 |
C45, Ck45 |
C45 |
1.0503 |
|
55 |
C55, Ck55 |
C55 |
1.0535 |
|
60 |
C60, Ck60 |
C60 |
1.0601 |
|
Sprężynowa |
50HF |
50CrV4 |
51CrV4 |
1.8159 |
50HS |
– |
– |
– |
|
Narzędziowa |
NC6 |
– |
– |
– |
NC10 |
– |
– |
– |
|
WCL |
X38CrMoV51 |
X37CrMoV51 |
– |
|
WNL |
55NiCrMoV6 |
55NiCrMoV7 |
– |